Hukuk sistemimizde kiralananın tahliyesi belirli şartlara bağlanmış, kanunda düzenlenen bu şartlar dışında kira bedelinin artırılması yahut sözleşmenin sona ermesi gibi nedenlerle kiralananın tahliyesi mümkün kılınmamıştır. Bu nedenle kira ilişkisine dayanan ihtilaflar her zaman yargının önemli bir iş yükünü oluşturmuştur.
22.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren Arabuluculuk Kanunu ile birlikte alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olarak uygulanmaya başlayan arabuluculuk; halihazırda iş uyuşmazlıklarında, ticari uyuşmazlıklarda ve tüketici uyuşmazlıklarında dava şartı olarak karşımıza çıkmaktadır. Arabuluculuğa elverişli olan diğer birçok uyuşmazlık için ise ihtiyari arabuluculuk mümkündür.Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan istatistiki verilere göre dava şartı olarak arabuluculukların mahkemelerin üzerinden ciddi bir iş yükü aldığı söylenebilir.
05.04.2023 tarihli 32154 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, İcra ve İflas Kanunu’nun yanı sıra diğer birçok kanunda da değişiklik yapıldı. Değişiklik yapılan kanunlardan biri de Arabuluculuk Kanunu’dur.. Arabuluculuk Kanunu’na yeni eklenen 18/B maddesi; kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu’na göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar için dava açılmadan önce arabulucuya başvurmayı zorunlu kıldı.
Yapılan değişiklikle kira ve kat mülkiyeti hukuku kaynaklı uyuşmazlıklarda 1 Eylül’de yeni bir dönem başlayacak. Arabuluculuk Yasası’ndaki değişiklik yürürlüğe girecek ve ev sahipleri de kiracılar da kira uyuşmazlıklarına mahkemeden önce arabulucuya başvurmak zorunda kalacaklar.
Kira Anlaşmazlıklarında Arabulucuya Nasıl Başvurulur?
Kira ilişkisine dayanan ihtilaflarda kiracı ve kiraya veren arabuluculuk başvurusunda bulunabilir. Ancak kira uyuşmazlıklarının niteliğine ve tarafların yükümlülüklerine bakıldığında kira ilişkisine dayanarak talepte bulunan veya dava açmak isteyen taraf çoğunlukla kiraya verendir. Bu nedenle arabuluculuğa başvuracak taraf da genellikle kiraya veren taraf olacaktır. Kira uyuşmazlığı sebebiyle dava açmak isteyen taraf, açılacak dava için yetkili mahkeme neresi ise o adliyede bulunan Arabuluculuk Bürosuna bizzat yahut avukatı aracılığıyla başvuru yapabilecektir. Arabuluculuk bürosu bulunmayan adliyelerde Sulh Hukuk Mahkemelerine başvuru yapılmalıdır.