Türk Hava Kurumu (THK), yangın söndürme uçaklarını satışa çıkarma kararıyla tepki toplarken, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın aynı uçakları kiralamak üzere ihale açması tartışmaları büyüttü. Kamuoyunda “plansızlık” ve “kaynak israfı” eleştirilerine neden olan karar, THK’nın yıllardır üstlendiği hayati rolün zayıflatıldığı yorumlarına yol açtı.
Uzun süredir kayyumla yönetilen Türk Hava Kurumu, “Ateş Kuşları” olarak bilinen CL-215 model yangın söndürme uçaklarını satışa çıkarma kararını mahkemeye taşıdı. Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin onayıyla 8 adet CL-215 model uçak, 28 Kasım 2024 tarihinde satış listesine alındı.
CHP Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen, karara sert tepki göstererek, “Ormanlarımız yanarken bu uçakların hangarda çürümeye terk edilmesi yetmezmiş gibi, şimdi yok pahasına satılıyorlar. Modernizasyonla sorunu çözmek yerine, milyonlarca dolara özel şirketlerden uçak kiralanıyor” dedi.
Satılan uçaklar, kiralama ihalesinde
THK’nın uçak satış kararıyla eş zamanlı olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü, yangın söndürme uçakları için kiralama ihalesi açtı. 2025-2027 yıllarını kapsayacak ihalede, kiralanacak 13 uçağın 7’sinin CL-215 ve CL-415 modelleriyle aynı olması dikkat çekti.
Bu çelişki, hem kamu kaynaklarının etkin kullanımı hem de yangın söndürme stratejilerindeki plansızlık açısından eleştirilerin hedefi oldu.
Modernizasyon daha ekonomik
Havacılık uzmanları ve eski THK yöneticileri, CL-215 model uçakların düşük maliyetle modernize edilerek CL-415 modeline dönüştürülebileceğini belirtiyor. İki model arasındaki temel farkın motor gücü ve su kapasitesi olduğunu dile getiren uzmanlar, “Eski uçak yoktur, bakımsız uçak vardır” diyerek mevcut uçakların modernize edilmesinin çok daha ekonomik bir çözüm olacağını vurguladı.
CL-215 uçakları 5.346 litre su kapasitesine sahipken, CL-415 modelleri bu kapasiteyi 6.137 litreye çıkarıyor. Uzmanlara göre, bu fark modernizasyon yoluyla kolaylıkla kapatılabilir ve yüksek maliyetli kiralamalara gerek kalmaz.
“THK, tabela kuruma dönüşüyor”
CHP’li Hasan Öztürkmen, THK’nın yıllardır bilinçli bir şekilde işlevsizleştirildiğini savunarak şu ifadeleri kullandı:
“2021’de Ege ve Akdeniz’deki büyük yangınlar sırasında bu uçakların kullanılmaması halkımızın hafızasında hâlâ taze. Şimdi de bu uçakların satılması ve aynı model uçakların kiralanması büyük bir plansızlığı gözler önüne seriyor. THK’nın Cumhuriyet’in mirası olarak taşıdığı kritik rol, AKP hükümeti tarafından yok ediliyor. Bu duruma sessiz kalamayız.”