Göktürk dönemine ait tarihi keşif: “Türk” adının geçtiği en eski yazıt olduğu keşfedildi

Türk Akademisi, Moğolistan’daki Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nin Göktürk dönemine ait olduğunu ve İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan onuruna yapıldığını doğruladı. Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü ile 2019 yılından bu yana süren kazı çalışmaları, Türk tarihine ışık tutan önemli bulgularla sonuçlandı.

2022 yılında keşfedilen Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nde yer alan yazıt, Göktürk alfabesi ve Soğdca metinlerle kazınmış 18 satırlık bir metin içeriyor. 2023’te yazıtın alt kısmının da ortaya çıkmasıyla, Çince metinlerde “Türk” kelimesi ve “Kutlug” unvanı bulundu. Bu bulgu, yazıtın İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan onuruna yapıldığını kesinleştirdi.

Göktürk yazıtlarının en eskisi

Yazıt, Bilge Kağan ve Kül Tigin’in babası İlteriş Kutlug Kağan’a ait olup, Göktürk döneminin en eski yazılı eseri olarak değerlendiriliyor. Bu buluş, bugüne dek “Türk adının geçtiği ilk eser” olarak bilinen Orhun Abideleri’nin yerini aldı.

Tarihi keşif nasıl yapıldı?

Nomgon Vadisi’nde yapılan kazılarda, Göktürk yazıtının büyük kısmının tahrip olmuş olduğu ancak Çince metnin kısmen korunduğu belirtildi. Yazıtın üzerindeki Göktürk alfabesi ve Soğdca metinler, Göktürklerin kültürel ve diplomatik ilişkilerine dair önemli ipuçları sunuyor.