Antalya Diplomasi Forumu’nda konuşan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı ve dünyaca tanınan ekonomi profesörü Prof. Dr. Jeffrey Sachs, Suriye Savaşı’na dair çarpıcı açıklamalarda bulundu. Sachs, savaşın çıkış noktasının Esad değil, ABD’nin müdahale kararları olduğunu ifade ederek, Orta Doğu’da yaşanan pek çok çatışmanın planlı bir stratejinin sonucu olduğunu ileri sürdü.
Sachs’a göre, savaşın temeli 2001 yılına, dönemin NATO Başkomutanı Wesley Clark’ın Pentagon’da gördüğü “beş yılda yedi savaş” planına dayanıyor. Sachs, bu listeye göre Suriye’nin de hedef alındığını vurguladı:
“Listeyi 2001 yılında Wesley Clark’tan (eski NATO eski Başkomutanı, emekli Orgeneral) almıştık. Pentagon’da kendisine verilen belgede ‘beş yıl içinde yedi savaş’ hedeflenmişti.”
Bu savaşların yalnızca birinin —İran’a yönelik ABD müdahalesinin— henüz gerçekleşmediğini söyleyen Sachs, “Bu yedi savaşın sadece biri hâlâ gerçekleşmedi; o da İsrail’in büyük bir arzu duyduğu İran’a karşı ABD savaşı.” dedi.
“Suriye’deki Bu Savaş…”
Sachs konuşmasında, savaşın esas sebebinin ABD’nin bölgeye yönelik stratejik hedefleri olduğunu net ifadelerle ortaya koydu: “Bu savaş, 2011 baharında Obama tarafından verilen Esad’ı devirme emriyle başladı. Bu programın bir adı bile vardı: Operation Timber Sycamore.”
ABD’nin, İsrail’in istekleri doğrultusunda cihatçı gruplara silah, eğitim ve finansman sağladığını belirten Sachs, şöyle devam etti: “ABD, bu bölgedeki diğer ülkelerle birlikte, özellikle cihatçı olan savaşçıları eğiterek rejimi devirmek için hazırladı. Bu süreç, Suriye’de 600 binden fazla insanın ölümüne yol açtı ve savaş 14 yıldır sürüyor.”
Barış Anlaşmasını Kim Bozdu?
2012 yılında BM Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın hazırladığı barış planının ABD tarafından reddedildiğini anlatan Sachs, süreci şöyle aktardı:
“Kofi Annan, 2012’de Suriye için bir barış anlaşması hazırladı. Barış sağlanıyordu. Peki neden gerçekleşmedi? Tüm taraflar barışı kabul etti, sadece biri hariç: Amerika Birleşik Devletleri. ABD, ‘Esad ilk günden gitmezse barış olmayacak’ dedi… Bu yüzden Kofi Annan görevinden ayrıldı. O zamandan beri 500 bin kişi daha öldü.”
“İsrail Tek Başına Savaşamaz”
Sachs, İsrail’in bölgedeki savaşlarda doğrudan bir rolü olduğunu ama bunun ABD desteğiyle mümkün olabildiğini belirtti:
“İsrail, tüm Orta Doğu’yu militarize ettiği sürece barış olmayacaktır… Bunlar Amerikan savaşlarıdır. Amerika finansmanı sağlar, askeri desteği verir, deniz kuvvetlerini, mühimmatları sağlar. ABD’nin desteği olmadan İsrail bir gün bile savaşamaz. İsrail, ABD bu sürece tam anlamıyla operasyonel düzeyde katılmamış olsaydı Gazze’de bir soykırım işleyemezdi.”
“Filistin BM Üyesi Olarak Tanınsın”
Sachs konuşmasını bölge barışı için net bir öneriyle tamamladı: “Bana göre tek yapılması gereken şey, ABD’nin Filistin’in BM’de 194. üye devlet olarak tanınmasına yönelik vetosunu kaldırmasıdır. Bu gerçekleşirse tüm bölge normalleşir, bölgedeki tüm savaşlar biter.”