Dünya Sağlık Örgütü dağılıyor mu? ABD’den sonra diğer ülkeler de ayrılıyor

ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) çekilme kararı, küresel çapta büyük yankı uyandırırken, birçok ülke de üyeliklerini gözden geçirmeye başladı. İtalya, Arjantin ve Macaristan gibi ülkeler DSÖ’den ayrılmayı tartışırken, İngiltere ve Rusya’da da benzer çağrılar yükseliyor. Türkiye’nin yıllık 1 milyar TL’yi aşan katkısı ise tartışma konusu haline geldi.

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin ilk gününde DSÖ’den çekilme kararını resmen onayladı. ABD’nin ayrılığı, örgütün toplam bütçesinin yüzde 22’sini karşılayan en büyük bağışçılarını kaybetmesine neden oldu. 2024-2025 dönemi için 6,9 milyar dolarlık bütçeye sahip olan DSÖ’de, 958,5 milyon dolarlık bir finansman açığı oluşacak.

İtalya, Arjantin ve Macaristan da Çıkmayı Tartışıyor

ABD’nin hamlesi, İtalya, Arjantin ve Macaristan gibi ülkeleri de harekete geçirdi. İtalya Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, ülkesinin DSÖ’den ayrılmasını öngören bir yasa tasarısı sundu.

Arjantin hükümeti, ABD’den sadece bir hafta sonra DSÖ’den çıkacağını açıkladı. Buenos Aires yönetimi, örgütün siyasi baskılara boyun eğdiğini ve pandemi sürecinde ciddi hatalar yaptığını savundu.

Macaristan hükümeti de DSÖ’den ayrılmayı değerlendirdiklerini duyurdu. Hükümet yetkilileri, “Dünyanın en güçlü ülkesi bu örgütten çekiliyorsa, bizim de bu kararı ciddi şekilde ele almamız gerekir” açıklamasını yaptı.

İngiltere ve Rusya’da DSÖ’ye Karşı Sesler Yükseliyor

Rusya’da, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in partisi, DSÖ üyeliğini askıya alma fikrini tartışmaya açtı. Eski Başkan Yardımcısı Pyotr Tolstoy, “DSÖ’nün Rusya’daki faaliyetleri incelenmeli, üyeliğimiz askıya alınmalı hatta tamamen ayrılmalıyız” dedi.

Birleşik Krallık’ta ise Nigel Farage’ın öncülüğünde DSÖ’ye karşı bir girişim başlatıldı. “Action on World Health” (AWH) grubu, DSÖ’nün yeniden yapılandırılması veya alternatif bir küresel sağlık kuruluşunun kurulması yönünde çağrı yaptı. Eski DSÖ çalışanlarından oluşan 9 kişilik bir ekip, örgütün başarısızlıklarını araştıran bir rapor hazırlıyor.

Türkiye’nin DSÖ’ye 1 Milyar TL Üzerinde Katkısı Ne Olacak?

Türkiye’nin 2024 yılı itibarıyla DSÖ’ye yaptığı katkı 1 milyar TL’yi aşıyor. Ancak, DSÖ’nün mali sıkıntılar yaşadığı ve birçok ülkenin üyeliği sorguladığı bu süreçte, Türkiye’nin örgüte olan finansal desteği tartışma konusu haline geldi.

Ankara, DSÖ’ye yaptığı ödemenin karşılığında gerçek bir kazanım sağlayıp sağlamadığını değerlendirirken, önümüzdeki dönemde Türkiye’nin DSÖ ile ilişkisini nasıl sürdüreceği merak ediliyor