Azerbaycan tarihinin en karanlık gecelerinden biri olan 26 Şubat 1992, yalnızca Azerbaycan’ın değil, tüm insanlığın hafızasında silinmez bir yara olarak duruyor. Hocalı Katliamı, Ermenistan’a bağlı güçler tarafından gerçekleştirilen ve yüzlerce masum Azerbaycanlının vahşice katledildiği bir soykırım olarak tarihe geçti.
Bu acı dolu gecede, kadınlar, çocuklar ve yaşlılar acımasızca katledildi. Öldürülen 613 kişinin 106’sı kadın, 83’ü çocuktu. Bugün, 33 yıl sonra bile Hocalı’da yaşanan bu trajedinin izleri silinmedi. Azerbaycan halkı, acılarını mağdur bir halk olarak değil, topraklarını geri almış bir milletin gururuyla ama unutulmaz bir kederle anıyor.
Hocalı Katliamı Nedir?
Hocalı Katliamı, 26 Şubat 1992 gecesi Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşandı. Ermenistan’a bağlı güçler ve Sovyetler Birliği’ne ait 366. Motorize Piyade Alayı destekli Ermeni militanlar, kasabada kadın, çocuk ve yaşlı demeden yüzlerce kişiyi katletti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı Katliamı’nı Dağlık Karabağ’ın işgali sırasında gerçekleşen en kapsamlı sivil katliam olarak nitelendirirken, The New York Times ve Time dergisi gibi uluslararası medya kuruluşları da bu vahşeti belgelemiştir.
Hocalı Katliamı Nasıl Gerçekleşti?
26 Şubat 1992 gecesi, Hocalı halkı ölümle burun buruna bırakıldı. Ermeni güçleri, tarihe kara bir leke olarak geçecek bir vahşetle Azerbaycanlı sivilleri hedef aldı. Kaçmak isteyenler yol boyunca kurşun yağmuruna tutuldu, yakalananlar acımasızca işkence edilerek öldürüldü.
Görgü tanıklarının anlatımları ve basına yansıyan görüntüler, katliamın boyutlarını gözler önüne serdi:
• Bazı kurbanların kafa derileri yüzüldü, uzuvları kesildi.
• Hamile kadınlar ve çocuklar vahşice öldürüldü.
• Kaçmaya çalışan siviller buz gibi hava koşullarında donarak hayatını kaybetti.
Katliamı bizzat yönetenlerden biri olan Eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, yıllar sonra itiraf niteliğinde bir açıklama yaparak katliamın Ermenistan güçleri tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti.
Hocalı’nın Unutulmaz Acısı ve Adalet Arayışı
Bugün Azerbaycan halkı, Hocalı’nın faillerinin yargılanmasını ve adaletin sağlanmasını bekliyor. Azerbaycan ordusunun 2020’de Karabağ’ı Ermenistan işgalinden kurtarması elbette Azerbaycan halkının yüreğine bir nebze su serpse de, Hocalı’da yaşananların hesabı hâlâ sorulmuş değil.
Azerbaycan yetkilileri, uluslararası topluma defalarca seslenerek Hocalı’nın bir savaş suçu ve soykırım olarak tanınması için çağrıda bulundu. Ancak Ermenistan, bugüne kadar katliamı inkâr etmeye devam etti ve failleri yargı önüne çıkarmadı.