TikTok’tan fıstık krizine: “Dubai çikolatası” akımı krize neden oldu!

Bir TikTok videosu dünyayı tatlı krize soktu. Sosyal medyada viral olan “Dubai Çikolatası”, yalnızca lezzetiyle değil, etkisiyle de çikolata piyasasını altüst etti. Ürün o kadar popüler hale geldi ki, Antep fıstığı stokları dünya genelinde alarm veriyor.

Birleşik Arap Emirlikleri merkezli butik çikolatacı FIX, 2021 yılında Arap tatlılarından ilham alarak ürettiği kadayıflı, Antep fıstığı kremalı sütlü çikolata barı ile sessiz sedasız piyasadaydı. Ta ki Aralık 2023’te TikTok’ta yayılan bir video 120 milyondan fazla kişi tarafından izlenene kadar.

Financial Times’ın haberine göre, ürün yalnızca BAE içinde, günde 2 saatliğine satışa sunulsa da, talepler sınır tanımıyor. Bu durum, dünya genelinde Antep fıstıklı çikolatalara olan ilgiyi patlatmış durumda.

Fıstık Fiyatı Tavan Yaptı: “Piyasa Boşaldı”

Kuruyemiş tüccarı Giles Hacking, Financial Times’a verdiği demeçte iç fıstık fiyatlarının sadece 1 yılda pound başına 7,65 dolardan 10,30 dolara çıktığını belirtti. “Antep fıstığı piyasası şu anda neredeyse boşalmış durumda” sözleri, arz krizinin boyutunu gözler önüne serdi.

ABD, dünyanın en büyük Antep fıstığı ihracatçısı olmasına rağmen, 2023’teki düşük rekolte nedeniyle talepleri karşılamakta zorlanıyor. İran ise bu boşluğu hızla doldurmak için devreye girmiş durumda. İran’ın BAE’ye Antep fıstığı ihracatı, sadece Ekim 2024 – Mart 2025 döneminde %40 arttı.

Fiyatlar Raflara Yansıdı: “Bir Çikolataya 10 Sterlin”

Lindt gibi büyük çikolata üreticileri de “Dubai” temalı fıstıklı ürünlerini piyasaya sürerken, fiyatlar dikkat çekiyor. İngiltere’de bir 145 gramlık bar, 10 sterline satılıyor; bu da diğer benzer ürünlerin yaklaşık iki katı. Bazı mağazalar, adet sınırlaması getirmiş durumda.

Çikolata devi Prestat Group yöneticisi Charles Jandreau ise yaşadıkları zorlukları şöyle özetliyor:

“Her yerde bir anda bu çikolatayı görmeye başladık. Bu kadar ani bir taleple kimse başa çıkamıyor.”

Kadayıf temininde de sorun yaşandığını belirten Jandreau, bu tatlının artık sadece Ortadoğu’da değil, Avrupa’nın çikolata raflarında da yer bulduğunu ifade ediyor.

Fıstıktan Sonra Ayrıca Kakao Krizi

Antep fıstığı krizi, 2024’te yaşanan küresel kakao arz daralmasının hemen ardından geldi. Hava olayları ve tarım hastalıkları nedeniyle kakao fiyatları neredeyse üç katına çıkarken, üreticiler daha küçük gramajlı ve düşük kakao içerikli ürünlere yönelmişti.

Şimdi bu tabloya fıstık krizi de eklenince, çikolata sektörü küresel çapta yeniden yapılanma sürecine girebilir.